Madde/İlaca Bağlı Psikotik Bozukluk, alkol veya ilaca bağlı olarak gelişen psikoza verilen isimdir. Psikoz, kişinin düşük veya yüksek seviyelerde gerçeklikle bağını kaybetmesini ifade eden ciddi bir mental durumdur ve genellikle şizofreni gibi bazı zihinsel hastalıklarla ilişkilidir. Madde kaynaklı psikoz ve akıl hastalığı kaynaklı psikoz belirtileri arasında benzerlikler olsa da bunlar farklı sebepleri ve tedavileri olan farklı durumlardır.
Semptomlar
Madde veya ilaca bağlı psikotik bozukluğun iki ana semptomu vardır; sanrılar ve halüsinasyon. Maddeye bağlı psikozu olan kişilerde sanrılar, halüsinasyonlar veya her ikisi birden görülebilir. Bu tarz durumlarda kimi hastalar gördüklerinin gerçek olup olmadığını anlayabilirken kimisi anlayamaz.
Semptomlar şu durumları içerebilir;
Halüsinasyon
Sanrı
Disosiyatif bozukluk
Düzgün düşünememe
Maddeye bağlı psikozda görülebilen ancak kesin tanı konulmasını sağlayacak nitelikte olmayan diğer belirtiler, anormal psikomotor davranış ve negatif semptomlardır. Negatif semptomlar, kişinin normal duyguları (sevinmek, üzülmek vb. gibi) deneyimleme ve hislerini ifade edebilme yeteneğinden yoksun olmasını ifade eder.
Doktorlar veya psikologlar madde/ilaca bağlı psikotik bozukluk tanısı koyacakları zaman psikozun; alkol, uyuşturucu veya ilaçlardan önce var olmadığından emin olmak isterler. Bunun sebebi farklı tiplerde psikotik bozuklukların olmasıdır. Eğer semptomlar madde kullanımından önce ortaya çıkmışsa o zaman hastalık, madde/ilaca bağlı psikoz değildir.
Bazen, birincil psikotik bozukluk geçmişi olan bir kişideki semptomlar, madde kullanımı ile daha iyi açıklanırsa bu kişilere de maddeye bağlı psikoz teşhisi konabilir. Bununla birlikte, kişinin tekrarlayan psikotik bir geçmişi varsa ya da uyuşturucu / ilaç kullanımını bırakmasına rağmen psikotik belirtiler bir ay veya daha fazla süre devam ederse, madde/ilaca bağlı psikoz teşhisi konulmaz.
Psikoz Uyuşturucu Kullanmaya Başladıktan Ne Kadar Süre Sonra Uyarılır?
Bazı durumlarda, hemen. Hatta psikotik kısmın, bireyin uyuşturucunun etkisinde olduğu zaman başladığı anlamına gelen “Zehirlenme süresinin başında” diye bir kategori bile bulunmakta. Psikoz, kullanımın başında olabileceği gibi bırakma esnasında da ortaya çıkabilir.
Son olarak, bir kişiye Madde/İlaca Bağlı Psikotik Bozukluk tanısı konulabilmesi için, psikotik semptomların kişinin (sosyal yaşamı, çalışma hayatı ya da kendisi için önemli olan başka bir alan gibi) yaşamı üzerinde büyük bir soruna yol açacak veya bazı kısımlarını bozacak derecede etkili olması gerekir.
Kaynak: https://www.verywellmind.com/what-is-substance-medication-induced-psychotic-disorder-21938
