Endişelenerek vakit kaybetmeyi bırakın, daha verimli ve üretken olun.
Çoğu kişinin kabul etmediği acı bir gerçek var: Hayatınızda gerçekleşen çoğu şey üzerinde kontrolünüz yok.
Bu gerçeğe direnen bazıları kontrol manyağına dönerler. Her şeyi kontrol etmeye çalışırlar, başkalarına sorumluluk veremezler ve insanları değişmeye zorlarlar. İçinde bulundukları durumlar ve insanlar üzerinde daha fazla kontrol kazanırlarsa kötü şeyleri engelleyebileceklerini sanırlar.
Başkaları ise kötü şeylerin olmasını engelleyemeyeceklerini bilirler fakat yine de endişelenirler. Doğal afetlerden ölümcül hastalıklara kadar her şeyden korkarlar. Endişeleri onları meşgul tutar fakat sonunda zamanlarını ve enerjilerini harcar. Çünkü endişelenmek hiçbir işe yaramaz.
Eğer değiştiremeyeceğiniz şeylere endişelenerek vakit kaybediyorsanız, size yardımcı olabilecek altı tavsiye:
- Neleri kontrol edebildiğinizi tespit edin
Kendinizi endişe içinde bulduğunuzda, bir dakika durup neleri kontrol edebileceğinizi düşünün. Fırtınanın gelmesini engelleyemezsiniz fakat hazırlık yapabilirsiniz. Başkasının nasıl davranacağını kontrol edemezsiniz fakat ona nasıl tepki vereceğinizi kontrol edebilirsiniz.
Bazen kontrol edebildiklerinizin sadece çabanız ve tavrınız olduğunun farkına varın. Eğer enerjinizi kontrol edebileceğiniz şeylere harcarsanız daha verimli ve etkili olacaksınız.
- Etkiniz üzerine yoğunlaşın
İnsanları ve şartları etkileyebilirsiniz fakat sizin istediğiniz gibi olmaya zorlayamazsınız. Mesela çocuğunuza iyi notlar alması için gerekli imkânları sunarsınız fakat hepsi 100 notlar almasını sağlayamazsınız. Güzel bir organizasyon düzenleyebilirsiniz fakat insanları eğlenmeye zorlayamazsınız.
En fazla etkiyi sağlayabilmek için kendi davranışlarınızı değiştirmeye odaklanın. İyi bir rol model olun ve kendiniz için sağlıklı sınırlar belirleyin. Başka birinin tercihleri hakkında endişeniz varsa fikrinizi paylaşın, fakat sadece bir kez paylaşın. Düzelmek istemeyen insanları düzeltmeye uğraşmayın.
- Korkularınızı tanımlayın
Ne olacağından korktuğunuzu kendinize sorun: Çok kötü bir sonuç mu çıkar? Hayal kırıklığıyla baş edememekten mi korkuyorsun? Genellikle en kötü senaryo sizin hayal ettiğiniz kadar kötü değildir.
İnsanlar mesela “Bunun olmasına asla izin veremem” gibi şeyler üzerine düşünmekle o kadar meşguldür ki “Eğer olursa ne yaparım?” diye kendilerine sormazlar. En kötü olası sonuçla bile baş edebileceğinizi fark etmek, enerjinizi daha faydalı şeylere harcamanıza yardımcı olacaktır.
- Çözüm düşünme ve problem çözmeyi ayırın
Kafanızla olası kötü sonuçları ve sohbetleri tekrar tekrar oynatmanın hiçbir faydası yoktur. Fakat problemleri gerçekten çözmenin vardır.
Düşünme şeklinizin üretken ve verimli olup olmadığını kendinize sorun. Başarı şansınızı artırmaya çalışmak gibi aktif problemler çözüyorsanız, çalışmaya devam edin.
Fakat eğer kafanızda sürekli problemleri evirip çeviriyorsanız, beyin kanalınızı değiştirin. Düşüncelerinizin faydalı olmadığını fark edin, birkaç dakikalığına başka bir şeyle uğraşın ki beyniniz tekrar odaklanmak için dinlenmiş olsun.
- Stresinizi yönetmek için bir plan yapın
Egzersiz yapmak, sağlıklı yemek ve yeterince uyumak kişisel sağlığınız için gerekli anahtar eylemlerdir. Ayrıca stresinizi yönetmek için zaman ayırmalısınız. Böylece daha verimli iş yapabilirsiniz.
Arkadaşlarınızla vakit geçirmek, meditasyon, yeni bir hobi gibi stres azaltacak sağlıklı yöntemler bulun. Stres düzeyinize ve stresle nasıl başa çıktığınıza dikkat edin. Sürekli şikayet etme, alkol gibi şeylerden uzak durun.
- Sağlıklı telkinler bulun
Harekete geçmek veya sakinleşmek için kullandığım iki cümlem var. Birincisi “Bunu gerçekleştir.” Ne zaman kendimi “İnşallah bu işi becerebilirim” gibi şeyler söylerken bulursam hemen kendi kendime “Bunu gerçekleştir” derim. Kendime, yaptıklarımın benim kontrolümde olduğunu hatırlatırım.
Kendimi, ”İnşallah Pazar günü yağmur yağmaz” gibi üzerinde kontrolüm olmayan bir şey düşünürken bulduğumda kendi kendime “Bununla başa çıkabilirim” derim. Bu küçük cümleler üzerinde kontrolüm olmayan şeylere vakit harcamama engel olur. Ya yapma imkânım olan şeyleri yapacağım ya da üzerinde kontrolüm olmayan olaylarla başa çıkacağım.
Siz de kendinize yardımcı olacak bu tip cümleler bulabilirsiniz. Bunları söylemek, kendinden şüphe etme, sürekli kötü sonuçları hayal etme ve sonsuz kafa yormalara karşı yardımcı olacaktır.
