Çocuğunuzun öfke nöbetleri ve ruh hali değişimleriyle uğraşmak, ebeveynliğin en sinir bozucu zorluklarından biri olabilir. Genel çöküşlerinden, uzun süren uyuma durumu kadar çeşitlenebilen bu aşırı duygu patlamaları, ebeveynler olarak bizim içimizde de aşırı tepkileri kışkırtır.
Çocukların öfkelerini veya hayal kırıklıklarını doğal bir şekilde ifade ediş biçimleriyle başa çıkmada etkili olan yöntemler, bu yoğun duygusal durumda işe yaramamaktadır. Böyle zamanlarda, ebeveynler çocuklarına ulaşmak ve duygularıyla başa çıkmalarına yardımcı olmakta zorlanırlar.
Öfke nöbeti geçiren veya duygusal açıdan çöküş yaşayan bir çocuğa yardımcı olmak için ebeveynin çocuğunun ne yaşadığını anlaması gerekir.
Öfke nöbeti geçiren yahut duygusal çöküş yaşayan bir çocukla iletişim kurulamaz. Onun için dış dünya kendisine kapanmıştır ve içinde kendi cehennemini yaşıyordur. Çöküş yaşayan çocuk, kendini ve ne hissettiğini anlayamaz. Hissedebildiği tek şey parçalarına ayrılmış ve kontrolünü kaybetmiş olduğudur.
Öfke nöbetleri ve duygusal çöküş ile başa çıkma yöntemleri, normal öfke ve hayal kırıklığı ile başa çıkma yöntemlerinden farklıdır.
Bu durumdaki bir çocuğun mantığına hitap etmeye çalışmak ya da olacaklarla gözünü korkutmak verimsiz bir çabadır. Aşağıdaki öneriler, bu sıkıntılı durumu yaşayan çocuklarla iletişim kurabilmek ve onları etkilemek için yararlı olacaktır.
Öfke nöbeti ve çöküşten önce:
Öncelikle yapmanız gereken şey proaktif (önetkin) olmaktır. Böylelikle çocuğunuzun ağlamasını, tam anlamıyla bir öfke nöbeti veya duygusal çöküşe dönüşmeden durdurabilirsiniz. Çoğu zaman öfke nöbeti veya duygusal çöküşün, çocuğunuzun o aşamaya gelmeden hemen önce sergilediği davranışları fark edip tanıyarak öngörülmesi mümkündür. Bundan sonra bir şekilde çocuğunuzun dikkatini dağıtarak yaşanabilecek patlamayı önleyebilirsiniz. Örneğin çocuğunuzun iç sıkıntısına sebep olan konuyu, aktiviteyi veya çevreyi değiştirerek dikkatini dağıtabilirsiniz.
Burada yetişkinlerin dikkat etmesi gereken tek bir konu vardır o da çocuğunuzun dikkatini dağıtmak için başvurmamanız gereken o yegane yöntemi uygulamamak. Eğer ki çocuğunuz kendisine yasak olan bir şey için öfke nöbeti geçiriyorsa, ona bu yasak olan şeyi sunarak pes etmemelisiniz. Bunu yapmak, çocuklara istedikleri şeyi elde etmek için öfke nöbeti geçirerek insanları manipüle etmeleri gerektiğini öğretir.
Öfke nöbeti ve çöküş esnasında:
Öfke nöbeti veya çöküş özellikle de herkesin önünde meydana geldiğinde tüm ebeveynler küçük düşme hissini deneyimler. Çocuklarının sergiledikleri bu tavırdan dolayı utanırlar ve bu duruma şahit olanların onları kusurlu ebeveynler olarak göreceklerinden korkarlar. Ancak, öz farkındalığınızın veya kendi benliğinize karşı olan saldırılarınızın eylemlerinizi etkilemesine izin vermeyin. Odak noktanız nasıl görüldüğünüz hakkında endişelenmek olmamalı, çocuğunuzun yaşadığı acıya yönelme üzerine olmalıdır.
Çocuğunuz öfke nöbeti geçirdiğinde yahut duygusal çöküş yaşadığında onu bu durumda odasına göndermeyin. Onu kendiyle baş başa bırakmak yapıcı bir çözüm değildir çünkü bu duygularıyla başa çıkmasına yardımcı olmaz. Yalnız kaldığı süre boyunca, aklı başından gitmiş bu çocuklara öfkeli fantezileri tarafından işkence yapılır. Bu nedenle, güçlü duygularıyla başa çıkmasına yardımcı olmak için çocuğunuzla birlikte olmaya özen göstermeniz özellikle değerlidir.
Çocuğunuz öfke nöbeti veya çöküş yaşarsa, öfke nöbetini atlatırken onunla oturabilirsiniz. Çocuğunuzla hisleri hakkında konuşmaya çalışmayın, onu kandırmaya veya mantığına seslenmeye çalışmayın. Öfkelenmeyin veya öfkesini ve hayal kırıklığını artıracak bir karşılık vermeyin. Çocuğunuza, altüst olmuş gibi hissetmesine rağmen, duygularıyla rahat olduğunuzu bildirin. Bunu çocuğunuzun ne hissettiğini yansıtarak iletebilirsiniz.
“Şu an gerçekten kızgınsın. Sorun yok. Sen bunu yaşarken burada sadece yanında oturacağım.
”Bunu atlatana kadar yanında duracağım.”
“Şu anda çok üzgünsün ve nedenini bile bilmiyorsun. Sorun değil. Geçene kadar seninle kalacağım. Endişelenme, çok zamanımız var.”
Bir yetişkinin yapabileceği en kötü şey çocukları öfke nöbeti geçirdiğinde veya çöküş yaşadığında sinirlenmek ve kendilerini galeyana getirmektir; bu tavır sadece çocuklarının gerginliğini artıracaktır. Sakin kalarak, anlayışlı ve sabırlı bir tutum sürdürerek, çocuğu duygusal olarak saracak stabilize edici bir yapı meydana getirirsiniz. Parçalarına ayrılacağından korkan çocuk, yetişkin tarafından kontrol altına alındığını hissedecek ve gerginliği azalacaktır. Çocuğunuzun yoğun bir şekilde öfke hissettiği durumlarda, onu nazikçe ama sıkıca sarabilir ve öfkesini açığa vurmasına izin verebilirsiniz.
Öfke nöbeti veya çöküş yaşayan çocuk, tüm dünyayı hissettiği duyguları sebebiyle bunalmış olarak deneyimler. Çocuğa kedinizin bu duygulardan dolayı sadece bunalmadığınızı değil, aynı zamanda kışkırtılmadığınızı ve sinirlenmediğinizi de göstererek, ona kaçınılmaz olarak algıladığı bir durumdan çıkış yolu sunarsınız.
Öfke nöbeti ve çöküşten sonra:
Duygusal dönem geçtikten sonra, neler olduğu hakkında çocuğunuzla sakin bir konuşma yapmak mümkündür. Çocuğunuz yeterince büyükse, patlamadan önce ne olduğu hakkında konuşun. Onu bir şey mi kızdırdı? Bir şey onu sinirlendirdi mi? Üzgün mü hissetti? Hayal kırıklığına mı uğradı? Çocuğunuz öfke nöbeti veya duygusal çöküş sırasında nasıl hissettiğini tarif edebilir mi? Aynı zamanda bu sırada sizin de nasıl hissettiğiniz hakkında konuştuğunuzdan emin olun. Ona, kendisini böyle kötü hissetmesini görmenin sizi ne kadar üzdüğünü söyleyin. Duyguları onun için korkutucu olsa da sizin için korkutucu olmadığını söyleyin. Onun için orada olmaktan memnun olduğunuzu bildirin.
Ondan sonra gelecek hakkında ve bir dahaki sefere böyle hissettiğinde neler yapabileceği hakkında konuşun. Hangi tetikleyicileri arayabilir? Bir dahaki sefere bu şekilde hissettiğinde kendisine yardımcı olabilecek kendisi hakkında ne öğrendi? Öfke nöbeti ve duygusal çöküş sırasında, kötü his sonsuza kadar sürecek gibi görünse de sona ereceğini açıklayın. Şimdi bittiğinin altını çizin. Bakış açısı kazanmasına yardımcı olmak kıymetlidir.
Çocuğunuz büyüdükçe, yoğun duygularını kontrolü altında tutması için bir yetişkine ihtiyaç duymayacaktır. Çocuğunuz öfke nöbetlerine verdiğiniz tepkiden, güçlü duyguların bunaltıcı olmadığını ve gerçekten yönetilebileceğini öğrenecektir.
Kaynak: https://www.psychalive.org/what-to-do-about-tantrums-and-emotional-meltdowns/
