Hayatımızın ortalama üçte birini uykuda geçiriyoruz. Hayatımızda bu kadar yer kaplayan ve oldukça önemli olan uyku hakkında yeterince bilgi sahibi olduğumuzu söyleyemeyiz. Ancak yine de bilim insanlarının uzun süreli çalışmaları ve yaptıkları araştırmalar, bize uyku hakkında oldukça ilginç bazı keşifleri sağladı. İşte onlardan bazıları:
Uykusuzluk Ölümle Sonuçlanabilir
Sınava çalışmak ya da iş başında sabahlayarak hiç uyumadan geçirdiğimiz geceler olmuştur. Pek çok zaman bilinçli bir şekilde uykumuzu erteleyebiliyor ya da ihmal edebiliyoruz. Peki uzun süren uykusuzlukların ölüme yol açabileceğini biliyor muydunuz? 1800’lü yıllarda Venedik’te yaşayan Giacomo isimli bir adamın, uzun süre yaşadığı demans ve uykusuzluğun ardından öldüğü biliniyor. İlginç olansa Giacomo’nun uykusuzluk sorunu genetik ve kendisinden sonra yaşayan aile bireylerini de etkiliyor. Bilim insanları Giacomo’nun aile bireyleri üzerinde yaptıkları araştırmalarda, beynin talamus adı verilen bölgesiyle ilgili bir sorun olduğu sonucuna ulaştı ve fareler üzerinde bununla ilgili bazı deneyler yaptı. Elde edilen bulgular, neden uyuduğumuza dair çok fazla bilgi sunmasa da, fareler örneğinde 2-3 hafta süren uykusuzluğun ölümcül olabileceği yönünde.
Uyku Hafızayı Güçlendiriyor
Bundan yaklaşık 100 yıl önce, 1920’li yıllarda yapılan bir araştırmada, anlamsız kelimelerden oluşan bir listenin katılımcılar tarafından ezbenilmesi istendi. O gece iyi uyuyanların uyumayanlara göre ertesi gün bu listedeki kelimeleri çok daha iyi hatırladıkları gözlemlendi. Günümüze kadar yapılan diğer araştırmalarda da uykunun bildirimsel ‘bellek adı’ verilen hafıza türünü güçlendirdiği yönünde bilgiler edinildi. Bildirimsel bellek, olayları ve kavramları hatırlamamıza yarayan ve beynin hipokampüs adlı bölümü tarafından yönetilen bir bellek türüdür. Sınav esnasında daha önceden öğrendiğimiz bilgileri bildirimsel bellek sayesinde hatırlarız.
Uyku Esnasında Beyin Aktiftir
1920’lerde yapılan bir başka araştırmada, uyuyan insanların başlarına elektrotlar yerleştiren bilim insanları, oldukça ilginç bir şeyle karşılaştı: Beyinden gelen sinyaller büyük ve yavaş dalgalar halindeydi. Bu durum, beynin uyku sırasında da aktif olduğunu gösterirken; ulaşılan başka bir bilgi ise uyku safhalarının birbirinden farklı şekilde sinyallere sahip olduğu yönünde. Buna göre; beyin farklı uyku safhalarında farklı aktiviteler gerçekleştiriyor.
Uykusuzluk Ağrıların Artmasına Neden Oluyor
Uyku problemine yol açana etkenlerden birisinin de kronik ağrılar olduğu bilinen bir gerçek. Pek bilinmeyen başka bir gerçek ise uykusuzluğun ağrılara karşı duyarlılığı arttırdığı. 2000’li yıllarda yapılan bir araştırma, beynin aynı bölümünün uyku ve ağrıları yönettiği şeklindeydi. Bu nedenle burada bu iki şeyden biriyle ilgili bir terslik yaşandığında, bu durum diğerini de etkileyebiliyor. Örneğin; uykusuz bir gecede tırnağınızı fazla kestiğinizde yaşadığınız acı, uykunuzu aldığınız bir gecenin sabahında aynı olayda yaşayacağınızdan çok daha ağır olacaktır.
İyi Uyku, İyileşmeyi Kolaylaştırıyor
1990’ların sonunda uykunun bağışıklık sistemi ile ilişkisine dair yürütülen bir çalışmada araştırmacılar uykusuz bırakılan farelerin bağışıklık sisteminin kanda çok fazla iltihaplı molekül üretecek şekilde aktive olduğunu gözlemledi. Fazla aktif bir bağışıklık sistemi ise kendi vücuduna saldırmaya başlaması gibi bir sorunla karşı karşıya. Bunun yanı sıra başka araştırmalar uykusuzluğun, ciltteki yanık yaralarının iyileşmesini geciktirdiği sonucunu ortaya çıkardı. Tüm bunlara bakıldığında uykunun iyileşmeyi kolaylaştırıp hızlandırdığını rahatlıkla söyleyebiliriz.
Kaynak: scishow
