“Hayattaki en önemli şeyin iç huzur duygusu olduğunu düşünürsem, ona sahip olmadığımı fark ettiğimde daha da rahatsız olurum.”
Thomas Merton, New Seeds of Contemplation
Zorlu duyguları ve ruh hallerini atlatmak için davranışlarınızla hareket edin.
Anksiyete veya depresyondan bunaldığımızı hissettiğimizde, otomatik tepkimiz genellikle kendimizi daha iyi hissettirmeye çalışmaktır. Makul görünüyor. Zira acı çekmekten kaçınabiliyorsak niye buna razı olalım ki? Bu yüzden kendimizi neşelendirmek için müzik dinliyoruz, sinirlerimizi yatıştırmak için derin nefesler alıyoruz veya neden böyle hissettiğimizi anlamaya çalışıyoruz.
Ne yazık ki bu çabalar çoğu zaman geri tepiyor. Joel Minden’ın dediği gibi “Hepimiz kendimizi daha iyi hissettirmek için bir şeyler yapabileceğimizi düşündüğümüz deneyimler yaşadık ve o anda işe yaramadığını gördük.”
Sonuç, rahatlayamamaktan daha kötü olabilir. İnsanların duygularını değiştirmeye çalışmak için bu kadar çok çalışması, eğer bunu çok etkili bir şekilde yapamazlarsa, gerçekten sinir bozucu olabilir. Başa çıkma stratejilerimiz olmadığına, zor duygularla baş edemeyeceğimize veya takılıp kaldığımıza ve bundan çıkış yolu olmadığına inanabiliriz.
Daha İyi Bir Yol
Öyleyse alternatif nedir? Yaşadığımız duygusal deneyim ne olursa olsun, elimizden gelen en iyi hayatı yaşamak. Pek çok insan için çok daha iyi bir yol, duyguları kontrol etmeye çalışmaktan ziyade onlarla ilişki kurmaktır. Özgün duygularımızı ve içsel deneyimimizi kabul etmeyi ve onunla farklı şekilde ilişki kurmayı öğrenmek gerçekten önemli. Böylece nihayetinde dikkatimizi ve davranışımızı çok daha tatmin edici ve üretken şeylere yönlendirebiliriz.
Anksiyete ve depresyonu ‘yenmek’, bu deneyimleri ortadan kaldıracağımız anlamına gelmez. Zor duygular hayatın bir parçası. Mücadele edeceğiz. Öfke, suçluluk, endişe ve üzüntü dönemlerimiz olacak. Bunlar olacak, bizi test edecekler ve onları sevmek zorunda değiliz. Dolayısıyla bu duygulardan kurtulmaya çalışmak yerine, son sözü onların söylemesine izin vermemeyi deneyebiliriz. Bu da istediğimiz hayatı yaşamak demektir.
Eyleme odaklanmanın, duygularımızın önemli olmadığı veya kendimize karşı sert olmamız gerektiği anlamına gelmediğini unutmayın. Zor duygular getiren verimsiz mücadeleleri bırakmak, kendimiz için yapabileceğimiz en şefkatli şeylerden biridir. Davranış değişikliği yaparken şefkatin bir kısmı küçük şeylerle başlamaktadır. ‘Bakalım belli bir süre için küçük bir değişiklik yapabilecek misin?’ diye düşünün. Ardından başarılarınızı yavaş yavaş geliştirin.
Aşağıdaki 12 eyleme yönelik uygulama, anksiyete ve depresyonu yönetmede en iyi test edilmiş yaklaşım olan farkındalık merkezli bilişsel davranışçı terapiden (CBT) gelmektedir. En iyi sonuçlar için her gün pratik yapmak üzere birini seçin. Tutarlılık anahtardır.
- Hedeflerinizi Belirleyin
Anksiyete ve depresyon, sanki bir durumun kurbanıymışız gibi, genellikle zihinlerimizi potansiyel problemlerle ve korkulan başarısızlıklarla doldurur. Durumu tersine çevirmeye başlayın. Sabah ilk iş olarak nasıl bir gün geçireceğinize karar verin. Hangi düşünceleri geliştireceksiniz? Nasıl neşe bulacaksınız? Kimi seveceksiniz? Karşılaştığınız zorluklara ne nitelikte bir direnç göstereceksiniz? Enerjinize ve dikkatinize neyin layık olduğuna karar verin.
- Endişe vs. Problem Çözme
Endişelenmek tekrarlayıcıdır ve verimsizdir. Ancak çoğu zaman problemleri çözüyormuşsunuz gibi hissedebilirsiniz. Aksine; gerçek problem çözme, çözüm bulmanın odaklanmış bir yoludur. Bugün endişelenirken şunu belirleyin: Çözülmesi gereken gerçek bir sorun var mı yoksa zihniniz sadece çarklarını mı döndürüyor? Ardından zihinsel enerjinizi üretken problem çözmeye yönlendirmeyi hedefleyin.
- Güç Bulun
Kendinizi kolay ve sorunsuz bir gün için umut ederken bulduğunuzda, odak noktanızı nasıl karşılık vereceğinize kaydırın. Kendinize, ‘Her zorluğun üstesinden gelmek için güç bulabilir miyim? Önüme çıkan her şeyle yüzleşmek için cesaret bulabilir miyim? Yaptığım her şeyden keyif alabilir miyim?’ diye sorun. Sorunlar kaçınılmazdır. Onlarla nasıl başa çıkacağınız size kalmış.
- Hayal Ettiğiniz Hayatı Tanımlayın
Anksiyete yüzünden bugün bir şeyden kaçınmaya kalktığınızda, kendinize nasıl bir hayat yaşamak istediğinizi sorun. Korku ve kaçınma ile tanımlanan bir hayat mı? Önem verdiğiniz şeyleri kaybetmek pahasına bile konfor alanınızı terk etmediğiniz bir hayat mı? Yoksa sizin için önemli olanı yapmak adına korkuya ve atalete meydan okuyan bir yaşam mı? Bugün, gelecekteki benliğinizin size teşekkür edeceği bir eylem yapmayı planlayın.
- Direksiyona Geçin
Duygular, sizi kaygılandırıcı veya bunaltıcı görünen her şeyden kaçınmaya yönlendiren gürültülü yolculardır. Dikkat et! Oraya gitme! Dikkat! Bugün, zor duygulardan kaçınmanın hayatınızda birinci öncelik olmasını isteyip istemediğinizi düşünün. Sizin için duygusal olarak rahat olmaktan daha önemli bir şey var mı? Eğer varsa hayatınızı o yöne çevirin ve duygularınızın sizinle gelmesine izin verin.
- Sevgi Korkuyu Yener
Sevgi ve korku karşıt güçlerdir. Biri büyüdükçe diğeri küçülür. Bugün endişeli veya üzgün hissettiğinizde kendinize şu soruyu sorun: ‘Başka birine nasıl sevgi gösterebilirim?’ Etrafınızdakilerin ihtiyaçlarını beklemedikleri şekillerde bile karşılayacak fırsatları araştırın. Sevmeyi beklemek yerine sevme eylemine odaklanın ve ne olacağını görün. Sevgi korkunun panzehiri olsun.
- Konuyu Değiştirin
Anksiyete ve depresyon genellikle dikkatimizin merkezi haline gelir ve bizi şu gibi sorular sormaya yöneltir: ‘Neden bu kadar depresyonda hissediyorum? Endişeli hissetmekten nasıl kurtulabilirim?’ Bugün duygusal olarak mücadele ederken, farklı bir soru sorun: ‘Şu anda hangi görevle ilgilenmem gerekiyor?’ Sonra enerjinizi yapılması gerekeni yapmaya yönlendirin ve duygularınızın arka planda var olmasına izin verin.
- Korkularınızla Yüzleşin
Sizi rahatsız eden şeylerden kaçınmak korkularınızı güçlendirir ve dünyanızı küçültür. Gerçekçi olmayan korkuları azaltmanın en iyi yolu, yavaş yavaş onlarla yüzleşmektir. Nasıl yapılacağından emin olmadığınız bir görevi ertelemek veya araba kullanırken sizi endişelendiren yollardan kaçmak için daha uzun bir rota izlemek gibi kaçınma işaretlerine bugün dikkat edin. Bugün korkulu kaçınmaya karşı cesurca hareket etmek için yapabileceğiniz bir eylem seçin.
- Ertelemenin Önüne Geçin
Yapılacaklar listenizde geride kalmak strese, endişeye ve bunalmış hissetmenize neden olabilir. Ertelediğiniz bir şey seçin ve bugün ilk küçük adımını yapmaya kararlı olun. Örneğin, çamaşır yıkamanız gerekiyorsa tüm kirli kıyafetleri toplayın. Başlamak ruh halinizi düzeltir, endişeyi azaltır ve görev üzerinde çalışmaya devam etmeyi kolaylaştırır.
- Dışarıda Geçirdiğiniz Süreyi Uzatın
Doğada olmanın anksiyeteyi azalttığı ve ruh halini düzelttiği bilinmektedir. Bugün mümkün olduğunca dışarıda olmak için bir hedef belirleyin. Birkaç saniye bile olsa dışarı çıkmak için herhangi bir bahane bulun. Kısa bir yürüyüşe çıkın. Postayı dışarıda açın. Açık havada yemek yiyin. Gökyüzünün, ışığın, bitkilerin ve kuşların içinize nüfuz etmesine izin verin. Ruhunuzun doğal dünya ile bağlandığını hissedin. Kendinizi daha iyi hissetmenize yardımcı olup olmadığına değil, deneyimin kendisine odaklanın.
- Sevdiklerinizle Meşgul Olun
Başkalarını önemsemek, dikkatimizi nasıl hissettiğimizle meşgul olmaktan uzaklaştırmanın etkili bir yoludur. Bugün zor duygular içinde sıkışıp kaldığınızı fark ettiğinizde, sevdiğiniz biri için yapabileceğiniz güzel bir şey düşünün. Beklenmedik ve hatta hak edilmemiş olsa da, endişeli veya depresif ruh hallerinin nezaket eylemlerini tetiklemesine izin verin.
- Buna Alışabilir Miyim?
Zor duygular genellikle bizi gerçekliğe direnmeye, kendimizi kapatmaya ve olanlara hayır demeye iter. Bugün zor bir şeyle karşılaştığınızda kendinize sorun, ‘Buna alışabilir miyim? Sakin kalmaya istekli miyim?’ Yaşamla olduğu gibi yüzleşme cesaretini topladığımızda daha fazla huzur elde edebiliriz.
Son bir söz: Motivasyon gelene kadar bir şeyler yapmayı erteleme eğilimine karşı dikkatli olun.
