Aile İçi Şiddet Türleri İle İlgili Bilgilendirici Bir Deneme

Aile içi şiddet türleri nelerdir?

Birleşmiş Milletler aile içi istismarı  “herhangi bir ilişkide, yakın bir partner üzerinde güç ve kontrol kazanmak için kullanılan bir davranış modeli” olarak tanımlar.

Aile içi şiddet, dünya çapında şaşırtıcı derecede yaygın bir olaydır ve yalnızca Amerika Birleşik Devletleri’nde her yıl yaklaşık 10 milyon insanın etkilendiği tahmin edilmektedir. Daha da ayrıntılı olarak, yaklaşık 4 kadından 1’i ve 9 erkekten 1’i aile içi şiddet mağdurudur (Bu sayının eksik bildirildiğine inanılıyor).

Bazı durumlarda şiddet olgusu bir çocuğa, yaşlı aile üyelerine veya diğer akrabalara kadar genişletilebilir. Bu tür olaylara aile içi şiddet denir.

Birçok istismar biçimi arasında fiziksel şiddet genellikle aile içi şiddetle eşanlamlı olarak görülmektedir. Bunun açıklayıcı işaretleri, kötü muamelenin belirtileridir. Bununla birlikte, diğer istismar biçimleri bedensel zarar vermese de bu onların daha az zarar verdiği anlamına gelmez.

Aile içi şiddetin farklı biçimlerinin yanı sıra sizin veya tanıdığınız birinin yakın bir ilişkide veya aileniz içinde “şiddete” maruz kalıp kalmadığını belirlemenin yollarını öğreneceğiz.

Aile İçi Şiddetin Risk Faktörleri

Şiddetin asla mazereti olamaz. Bununla birlikte, bu olayı anlamak için çoğu şiddet aktörünün kurbanları üzerinde kontrol sağlamak için hareket ettiğini belirtmek önemlidir. Bu kontrol arzusu; öfke yönetimi sorunları, düşük benlik saygısı, kıskançlık, aşağılık kompleksi, kişilik bozuklukları, öğrenilmiş davranışlar ve ayrıca alkol veya madde bağımlılığından kaynaklanabilir.

Tehlikeli olan bu kontrol ihtiyacının gelişimi, aşağıdaki risk faktörleri aracılığıyla gelişebilir:

• Düşük eğitim düzeyi
• Uyuşturucu ve alkol kullanımı
• Kadınlara yönelik olumsuz algıya sahip erkekler
• Uygun olmayan bir çevrede yetişmek
• Aile içi şiddete tanık olanlar

Bir şiddet aktörünün hükmetme arzusunu; fiziksel, duygusal, cinsel veya finansal şiddet olarak gerçekleştirebilir. Ayrıca bir kurbanı takip etme veya izole etme şeklinde de olabilir.

Aile içi şiddetin türleri

En yaygın olan türler:

Fiziksel şiddet

Daha öncede işaret ettiğimiz gibi bu en yaygın aile içi şiddet biçimlerinden biridir. Bu değişen derecelerde ciddiyetle karşılanabilir. Diğerlerinin yanı sıra tipik kötüye kullanım biçimleri şunları içerebilir:

• İttirmek
• Tokat atmak
• Vurmak
• Bıçaklamak
• Isırmak

Diğer fiziksel şiddet biçimleri şunları içerebilir:

• Uyku veya yemek gibi fiziksel ihtiyaçlardan kaçınma
• İhtiyaçları serbest bırakmayı reddetmek
• Kişiyi eve kilitlemek
• Mağdurun hasta/yaralı olduğu durumlarda yardımın durdurulması

2011 Ulusal Mahrem Partner Cinsel Şiddet Anketi’nin sonuçları, erkek ve kadınların ilişkilerinde neredeyse eşit miktarda cinsel saldırıya maruz kaldıklarını ortaya koydu. Anket 12 aylık bir süre boyunca gerçekleştirildi ve cinsiyetler arasında neredeyse yarı yarıya bölünmüş yaklaşık 2,4 milyon vaka kaydedildi.

Yaşlı nüfusun yaklaşık %2’si fiziksel saldırı, %1’i cinsel istismar, %5’i ise ihmale maruz kalmaktadır. Daha genç nüfus için ise, çocukların yaklaşık %10’u her yıl aile içi şiddete maruz kalmaktadır.

Duygusal İstismar

Fiziksel olmayan nitelikleri nedeniyle, duygusal istismarı ölçmek biraz daha zordur. Bununla birlikte, bir kişinin başka bir kişiyi azarlamak, utandırmak veya başka bir şekilde benlik saygısını yıkmak için kullandığı söz ve eylemlerle tanımlanabilir.

Bu şiddet biçimi kişinin duygusal ve psikolojik iyiliğini hedefler. Pek çok biçimde olabilir: Bir şiddet aktörü, kurbanını şaşırtmak için ifadeleri veya eylemleri yoluyla gerçeği çarpıtabilir.

Duygusal şiddet, mağdura doğrudan fiziksel zarar verme tehditleri veya sevdiklerini incitmek için dolaylı tehditler olarak görülebilir.Şiddet akörleri, kurbanlarını manipüle ederek kendilerine zarar vermekle bile tehdit edebilirler.

Duygusal şiddet, ilişkilerde pek çok kişinin maruz kaldığı çok yaygın bir deneyimdir. Bir çalışma, kadınların %41’inin ve erkeklerin %32’sinin ilişkilerinde aşırı saldırganlık bildirdiğini buldu.

Erken yaşlarda yaşanılan şiddet, izolasyon ve kötü muameleler sonraki yıllarda alkolizmle ilişkilendirilmiştir.

Finansal şiddet

Bu durumda şiddet aktörü, kurbanını baskı altına almak için ekonomik kaynaklar üzerindeki gücünü kullanır. Bu, mağdurun fonlara erişimini sınırlama veya durdurma şeklinde görünebilir. Mağdurun bir ödenek üzerinde tutulduğu veya finansmanın nasıl dağıtılacağı konusunda herhangi bir söz hakkı verilmediği durumlarda da bulunabilir.

Şiddet aktörü, kurbanının para kazanma yetkisini de elinden alabilir. Bu, işte devam etmelerini engelleyerek mağduru işten atabilir. Bu konu mağdurun işe ulaşımını engellemeye kadar gidebilirler.

İzolasyon

İzolasyon, bir şiddet aktörü tarafından gerçekleştirilebileceği için bir nevi istismar veya şiddet şeklidir. Ancak mağdur farklı nedenlerden dolayı maruz kalabilir.

Şiddet aktörü öncelikle kurbanı üzerinde kontrolü elinde tutmak ister. Bunu yapmanın bir yolu mağdurlara karşı koruma sağlayabilecek aile, arkadaş veya meslektaşları uzak tutmaktır.

Şiddet aktörü, kurbanın kimi görüp göremediğini kontrol altına aldığında, kurbanının yaşamına odaklanabilir. Bu da mağdurun izole halinde olmasına ve sadece şiddet aktörünü partner olarak görmesine olanak sağlar.

Bazı durumlarda şiddete maruz kalan bir kişi; ilişkilerinde meydana gelen morlukları, kesikleri ve diğer yaralanmaları fark etme korkusuyla ailesi, arkadaşları, meslektaşları ve diğer tanıdıklarıyla etkileşimden kaçınabilir.

Takip

Bu, duygusal ve psikolojik istismarın ciddi bir şeklidir. Gizli takip büyük ölçüde kadınların vakalarında görünmekte ve bu eylemin 5 vakasından 4’ü kadınlara yöneliktir.

Basitçe açıklamak gerekirse, burada takip etmekten kasıt başka bir kişinin ısrarlı ve istenmeyen takibidir.

Takip, bir ilişki varken veya ilişkinin sona erdiğinde ortaya çıkabilir. Mağduru uzaktan izlemek, mağdurun evine girmek, postalarını okumak, mağduru günlük aktiviteler aracılığıyla takip etmek, mağdurla yakın olmaya yönelik yasaklama emirlerini ihlal etmek gibi endişe verici davranışları içerir.

Bu çeşit bir şiddet kurbana aşırı derecede zarar verebilir ve uyku problemleri, kaygı ve stres, depresyon, kızgınlık, yeme bozuklukları, aşırı kırılganlık duyguları vb. olaylara sebep olabilmektedir.

Şiddet Mağduru Nasıl Belirlenir?

Aile içi şiddetin bazıları belirginken, diğerleri daha az belirgindir. Sizin veya sevdiğiniz birinin şiddet içeren bir ilişki içinde olabileceğine dair işaretlerden bazıları şunlardır:

• Açık veya gizli kesikler ve morluklar
• Bir partnerin toplum içinde veya sevdiklerinize karşı davranışları için devamlı olarak mazeret uydurmak
• Harcamalar üzerinde sınır koymak
• Aile üyeleri ve sevdikleriyle daha az görüşme
• Yanlış bir şey söylemekten, partnerle çelişmekten dolayı sürekli korku içinde olmak. Şiddet aktörü bir birey kontrolü ele almak için ister finans yoluyla olsun, ister eşinin görebildiği veya göremediği kapı bekçiliği, habersiz aramalar, işyerine beklenmedik ziyaretler gibi farklı yollar aracılığıyla etkisini sürdürür.  Bazı durumlarda şiddet aktörü, eşini istenmeyen cinsel eylemlere katılmaya da zorlayabilir.

Nasıl yardım alınılır? 

Kötü bir ilişkiden kaçmaya çalışmak korkutucu ve zor olabilir. Tehlike alanını terk etmek istediğinizde size yardımcı olacak bazı adımlar:

• Şiddetin kanıtlarını saklayın: Morluk ve kesik noktaların fotoğraflarını çekin, tehdit eden kısa mesajları ve e-postaları kayıt edin. Özetle partner tarafından şiddet kanıtı olabilecek her şeyi gizli bir yere saklayın.
• Yardım hattını arayın: Aile içi şiddet yardım hatları, aile içi şiddet mağdurlarına isimsiz olarak yardım sağlayabilir.

Aile içi şiddet, dünyanın her yerinde salgın boyutlarında yaşanıyor. İster aleni fiziksel şiddet eylemleri yoluyla olsun, isterse duygusal veya finansal istismarlar olsun. Şiddet, bir ilişkide bir partneri takip etme veya izole etme şeklinde de olabilir. Aile içi şiddetin, mağdurun fiziksel ve psikolojik sağlığı üzerinde yıkıcı etkileri vardır.